میټاتېسِس (Metathesis) په ژبپوهنه کې هغه بدلون ته وایي چې په یوه کلمه کې توري یا غږونه ځایونه سره بدل کړي.
ږغ او غږ، سخر او خسر، مځکه او ځمکه... نور تاسو راسره شريک کړئ.
میټاتېسِس (Metathesis) په ژبپوهنه کې هغه بدلون ته وایي چې په یوه کلمه کې توري یا غږونه ځایونه سره بدل کړي. دا بدلون اکثره په مختلفو لهجو کې پېښېږي چې د تلفظ اسانه کولو یا د ژبني توپیرونو له کبله منځته راځي.
مثالونه:
په پښتو کې: ږغ او غږ (د غږونو ځای بدل شوی).
بل مثال: سخر او خسر (د لومړیو تورو ځایونه بدل شوي).
دا ډول بدلونونه په نورو ژبو کې هم شته او په ژبه کې د طبیعي پرمختګ یوه برخه ده.
تاسو په پښتو کې نور کوم مثالونه پېژنئ؟ د فيسبوک په يو پوست کې ما د ملګرو په مرسته لاندني څو لغتونه راغونډي کړي دي:
۱ ـ ارسره/راسره
۲ ـ ازغی/اغزی
۳ ـ باسخاص/باخساص
۴ ـ ځمکه/مځکه
۵ ـ خاښ/ښاخ
۶ ـ ختنول/تخنول
۷ ـ خښ/ښخ
۸ ـ ږمنځ/مږنځ
۹ ـ روځ/ورځ
۱۰ ـ سپرلی/پسرلی
۱۱ ـ ښپه/پښه
۱۲ ـ سخا/خوسا
۱۳ ـ ښکته/کښته
۱۴ ـ ښکنځل/کښنځل
۱۵ ـ غږ/ږغ
۱۶ ـ غوزار/زغوار
۱۷ ـ کښل/ښکل
۱۸ ـ کښلی/ښکلی
۱۹ ـ ماپښين/ماسپښين
۲۰ ـ مازغه/ماغزه
۲۱ ـ ماسختن/ماخستن
۲۲ ـ مځغی/مغځی
۲۳ ـ مخسرې/مسخرې
۲۴ ـ مرخڼی/مخرڼی (انګور)
۲۵ ـ مږونځ/ږمونځ
۲۶ ـ مزری/زمری
۲۷ ـ نسخه/نخسه
۲۸ ـ وړغندی/غړوندی
۲۹ ـ ولړه/لوړه
۳۰ ـ ولېدل/لوېدل
۳۱ ـ ولېشت/لوېشت
۳۲ ـ يله/ليه (وزګار)
۳۳ ـ ژندې/نژدې
۳۴ ـ الواد/اولاد (پېښورۍ لهجه)
۳۴ ـ زبرګ/بزرګ (پېښورۍ لهجه)
احمد ولي اڅکزی، د ۲۰۲۴ کال د سپتمبر ۱۵مه
د فيسبوک اړونده پوست لينک
___________
دغي ليکنې ته لنډ لينک:
___________
د کاپي کولو په صورت کې د دغه ليکنې اصلي لينک او د ليکوال نوم يادول ضروري دي.
Legal Note حقوقي يادونه
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
زما د فيسبوک پاڼه لاندې موندلای شئ:
